Lubczyk ogrodowy – uprawa i pielęgnacja

Lubczyk ogrodowy: charakterystyka

Lubczyk ogrodowy jest byliną, która jest stosunkowo łatwa w uprawie. Nazwa naukowa tej rośliny to Levisticum officinale i pochodzi z południowej Europy oraz południowo-zachodniej Azji. Bylina wytwarza silne podziemne kłącze. Może osiągnąć wysokość nawet dwóch metrów wysokości. Rozrasta się także wszerz. Tworzy wysokie kępy o kształcie rozety. Kępy tworzą liczne wzniesione liście. Są one nazywane liśćmi długoogonkowymi lub odziomkowymi. Mogą mieć nawet 50 centymetrów długości. To właśnie rozmiar oraz kształt liści jest charakterystyczny dla lubczyku. Ich odcień także wyróżnia się na rabacie – mają nieco czerwonawe zabarwienie. Blaszki są ciemnozielone i połyskujące, a spód liścia jest jasny i matowy. Lubczyk ogrodowy zazwyczaj kwitnie w sezonie letnim, czyli od przełomu czerwca lipca do końca sierpnia lub początku września. Kwiatostany są niewielki, mają około 2-3 milimetry średnicy. Kolor kwiatów jest zielonkawożółty i są one zebrane w baldachy o średnicy około 15 centymetrów. Kwiaty pojawiają się na szczycie pędów kwiatostanowych. Lubczyk ogrodowy może pozostać na zimę na zewnątrz, w glebie lub w donicy. W sezonie zimowym nadziemna część pędów zamiera, a wiosną, po ostatnich przymrozkach. bylina powinna wypuścić młode liście.

Lubczyk ogrodowy: uprawa

Aby lubczyk ogrodowy dobrze się rozwijał, powinien zostać wysiany na dobrze naświetlonym stanowisku. Roślina poradzi sobie też w miejscu półcienistym lub zacienionym, jednak będzie rosnąć nieco wolniej i może stworzyć mniej obfitą kępę. Bylinę sieje się bezpośrednio do gruntu, najlepiej w sierpniu lub nieco później, jesienią, przed nastaniem pierwszych mrozów. Jeśli jest to kolejne wysianie i korzystamy z nasion z obecnych już w ogrodzie bylin, to należy zasiać lubczyk od razu po ich zbiorze. Najlepsza gleba dla lubczyku to ziemia lekka, przepuszczalna, żyzna. Przed wysiewem rabatę trzeba spulchnić. Dobrze jest, jeśli gleba do wysiewu lubczyku posiada wiele składników odżywczych, próchnicy oraz wapnia. Lubczyk ogrodowy nie rośnie dobrze na ziemi suchej, podmokłej, gliniastej i jałowej. Gleba powinna mieć odczyn zasadowy lub obojętny – roślina nie urośnie na ziemi kwaśnej. Bylina musi być regularnie podlewana oraz nawożona. Najlepiej jest stosować naturalne nawozy oraz stosować środki chroniące przed chwastami. Jeśli pojawiają się niechciany samosiejki, to ziemię wokół lubczyku należy niezwłocznie odchwaścić. Gleba powinna także być regularnie spulchniania, ale nie nazbyt głęboko, aby nie uszkodzić systemu korzeniowego rośliny. 

Lubczyk ogrodowy: pielęgnacja i zbiór

Wiesz już, jakie stanowisko na rabacie powinien mieć lubczyk ogrodowy, że powinien być regularnie podlewany oraz nawożony. Warto pamiętać o regularnym spulchnianiu oraz przekopywaniu gleby, a także dodawaniu do ziemi odrobiny wapnia. Dzięki temu ziemia będzie mieć odczyn zasadowy, co pozwoli bylinie dobrze się rozwijać. Podstawą pielęgnacji lubczyku jest zapewnienie mu regularnego nawodnienia oraz przepuszczalnej gleby. Należy także pozbywać się chwastów – ich obecność znacznie osłabia wzrost byliny. Jeśli  chodzi o zbiory, to lubczyk ogrodowy ma zarówno użyteczny korzeń, jak i liście, a także nasiona. Do zbioru nadają się najlepiej rośliny rosnące już kilka lat, minimum dwa lata. Są to byliny w pełni wykształcone i rozwinięte. Korzenie i kłącza lubczyku należy wykopać jesienią. Następnie trzeba je dokładnie oczyścić, pokroić wzdłuż i wysuszyć. Temperatura suszenia powinna być niezbyt wysoka, maksymalnie 30oC. Natomiast liście lubczyku mogą być zrywane z kępy bezpośrednio przed użyciem – na surowo – lub późną wiosną, jeśli chcemy je przeznaczyć do ususzenia. W przypadku przeznaczenia liści do suszenia należy przyciąć lub zerwać je, zanim lubczyk ogrodowy rozpocznie kwitnienie. Po zbiorach i wysuszeniu należy przechowywać zarówno korzenie, jak i liście, w ciemnych pojemnikach, które pozbawione są dostępu świeżego powietrza. Wystawienie ususzonych pędów lubczyku na dostęp tlenu sprawia, że zbiory wietrzeją i nie będą już tak dobrze pachnieć ani smakować – stracą więc swoje właściwości lecznicze oraz przyprawowe. 

Jak wykorzystać lubczyk ogrodowy?

Lubczyk ogrodowy był w medycynie ludowej nazywany ziołem miłości. Przypisywano tej byliny niemal magiczne właściwości. W praktyce lubczyk rzeczywiście ma wiele zastosowań: posiada właściwości lecznicze, może być stosowany jako przyprawa oraz podstawa do tworzenia naturalnych kosmetyków. To korzeń byliny jest uznawany za najlepszy surowiec zielarski, ponieważ posiada wiele naturalnych właściwości: reguluje pracę przewodu pokarmowego, pobudza wydzielanie soków żołądkowych oraz dobroczynnie wpływa na układ moczowy. Nasiona lubczyku, oprócz wysiania nowych roślin, można wykorzystać jako dodatek do domowego wypieku chleba lub urozmaicenie zielonej herbaty. Lubczyk ogrodowy jako przyprawa – czyli w postaci wysuszonych liści – można dodawać do potraw mięsnych, zup, sosów i sałatek. Dobrze jest przede wszystkim przyprawić nim rosół, który stanie się w efekcie bardziej aromatyczny i smaczny. Z lubczyku produkowany jest kordiał, czyli znana od lat tradycyjna nalewka ziołowa o intensywnym aromacie i smaku. Z zebranego z ogródka korzenia lubczyku można stworzyć napar do użytku zewnętrznego, który świetnie służy jako podstawa naturalnej inhalacji. Znakomicie oczyszcza drogi oddechowe oraz wpływa dobroczynnie na odkrztuszanie. Lubczyk ogrodowy może mieć także zastosowanie jako wzbogacenie gorącej kąpieli. Wówczas trzeba zastosować ususzone liście. Dobrze jest zmieszać je z naturalną solą morską przeznaczoną do kąpieli.