Próchnica glebowa – jak powstaje i do czego służy

Próchnica glebowa, nazywana inaczej humusem (od procesu rozkładu - humifikacji), jest kluczowym składnikiem żyznej gleby. Ta naturalna mieszanka lubiana przez większość gatunków roślin sprawia, że rosną one szybciej i kwitną bujniej. Dowiedz się, jak powstaje próchnica glebowa i jak ją wykorzystać w ogrodzie. Próchnica glebowa – jak powstaje? Humus to część organiczna gleby powstała w większości z roślin, np. liści, gałęzi, suchej trawy, owoców, ale również z rozłożonych przez glebowe mikroorganizmy szczątek zwierząt i ich odchodów. Próchnica glebowa jest dodatkowo wzbogacana przez grzyby, bakterie i dżdżownice żerujące na szczątkach. Najważniejsze pierwiastki zawarte w humusie to:  Azot – niezbędny do budowania tkanek roślin, wpływający na ich prawidłowy rozwój i zieloną barwę, wydłużający proces wegetacji.  Wapń – wchodzący w skład ścian komórkowych roślin, wpływający na rozwój korzeni i budowę owoców, nadający roślinom wytrzymałość. Aż 80% organicznej gleby składa się właśnie z próchnicy, która z kolei dzieli się na prehumus, który jest nie do końca zhumifikowanymi szczątkami oraz humus, będący szczątkami w stopniu zaawansowanym. W rolnictwie to właśnie humus jest nazywany prawdziwą próchnicą glebową. Proces powstawania próchnicy nie zależy wyłącznie od mikroorganizmów, ale również od działalności człowieka na danym terenie, od ukształtowania terenu, panującego klimatu oraz ilości czasu, który upłynie. Wyróżnia się trzy typy próchnicy glebowej:  Mor – próchnica glebowa występująca w lasach liściastych;  Moder – próchnica glebowa w lasach mieszanych i na terenach górzystych;  Mull – próchnica występująca w glebach uprawnych i czarnoziemach. Często do gleby jest wprowadzany np. obornik, kompost czy słoma, które wpływają w określony sposób na skład próchnicy glebowej. Występuje również humus wodny, występujący w warunkach wilgotnych, dzielący się na próchnicę murszową, torfową i gytiową. Próchnica glebowa – czemu służy? Obecność próchnicy glebowej jest kluczowa dla prawidłowego rozwoju wielu gatunków roślin. Sprawia, że związki mineralne, przede wszystkim azot i potas, są wolniej wypłukiwane z gleby, co sprawia, że rosnące w niej rośliny nie cierpią na niedobory potrzebnych składników odżywczych. Rośliny takie mogą bez przeszkód pobierać związki mineralne z podłoża, co przekłada się korzystnie na ich wzrost, rozwój, kwitnienie czy owocowanie. Można więc powiedzieć, że próchnica glebowa decyduje o żyzności i urodzajności podłoża. Próchnica ma również zdolność do zatrzymywania wody w glebie i hamowania rozwoju niektórych zagrażających roślinom patogenów. Gleba bogata w próchnicę jest lepka, porowata, zwięzła, szybciej się nagrzewa i ma większą pojemność wodną. Naturalna materia organiczna tworzy się bardzo długo, nawet kilkaset lat, jest zatem bardzo cenna dla rolników i ogrodników. Niestety Polska nie jest bogata w próchnicę glebową, mamy jej zaledwie 0,6-6%, w zależności od regionu, co w porównaniu do innych krajów Unii Europejskiej nie jest szczególnym wynikiem. Gleba ubożeje w próchnicę głównie w wyniku coraz mniejszej liczby hodowli roślin wieloletnich i międzyplonów, a zwiększenia się liczby tzw. monokultur, co oznacza brak różnorodności. Próchnica glebowa – jakie rośliny ją lubią? Wśród roślin, które szczególnie upodobały sobie żyzne, próchniczne gleby, znajdują się np.:  Pnącza, zwłaszcza powojniki, które lubią żyzną glebę o pH 6-7;  Rododendrony preferujące glebę kwaśną, o pH 3,5-5,5;  Wrzosy i wrzośce, których prawidłowy wzrost zależy od typu gleby i jej pH 3,5-4,5;  Hortensje, które muszą być uprawiane w glebie zasobnej, żyznej i głęboko uprawionej;  Konwalie naturalnie występujące w lasach, a więc lubiące gleby bogate w próchnicę;  Piwonie wymagające podłoża niezbyt zwięzłego, ale żyznego i próchnicznego;  Trawy ozdobne preferujące przepuszczalną, zasobną glebę, bez nadmiaru wilgoci. Próchnica glebowa to idealny nawóz dla wielu roślin – naturalny, bogaty we wszystkie potrzebne składniki odżywcze, poprawiający wzrost, kwitnienie i owocowanie. Warto korzystać z tego ogrodniczego złota. Źródła:  https://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony- srodowiska/prochnica-glebowa  https://www.modr.mazowsze.pl/porady-dla-rolnikow/produkcja-roslinna/1759-co- wplywa-na-zasobnosc-prochnicy-w-glebie  https://modr.pl/sites/default/files/brochures/jak_poprawic_zyznosc_gleby.pdf