Jarzęby w ogrodzie - jak uprawiać piękną jarzębinę?
Jarząb to rodzaj drzew i krzewów obejmujący około 80 gatunków. W Polsce najbardziej rozpowszechnionym jest jarząb pospolity. Można go często spotkać w parkach i zieleni miejskiej, a coraz częściej jest także sadzony w ogrodach. Charakterystyczną cechą tych drzew są pomarańczowe, okrągłe owoce, zebrane w duże grona. Owocują późnym latem i zwiastują nadchodzącą jesień. Ostro zakończone, ząbkowane liście zmieniają ubarwienie na jesień. Cała roślina właśnie w tej porze roku jest najpiękniejsza i mieni się złoto-pomarańczowymi barwami. Na zimę liście opadają. W naturalnym środowisku jarząb osiąga do 20 metrów wysokości. W ogrodach rośnie znacznie niżej.
Jarzęby w Polsce – popularne gatunki
Do dziko rosnących gatunków w naszym kraju można zaliczyć m.in.: jarząb grecki, brekinia, karpacki, pospolity, mączny, sudecki. Uprawianych jest za to o wiele więcej. Można spotkać wśród nich: jarząb pospolity, amerykański, domowy, szerokolistny, pośredni. Dorastają do maksymalnie kilku metrów wysokości i wykazują między sobą rozmaite różnice. Przykładowo jarząb domowy wytwarza owoce o kształcie małych gruszek lub jabłek, tymczasem pospolity owocuje małymi kulkami. Różnią się także budową i pokrojem liści.
Jarzęby w ogrodzie – wymagania uprawowe
Jarząb nie wykazuje dużych wymagań względem gleby. Nadaje się do sadzenia w dużych i małych ogrodach. Nie toleruje jedynie terenów podmokłych oraz ciężkich, wilgotnych gleb z zalegającą wodą. Lubi miejsca słoneczne. Można go sadzić na stanowiskach odsłoniętych, na otwartych terenach, zarówno w grupie, jak i samotnie. W półcieniu słabo owocuje, najlepsze są bezpośrednie promienie słoneczne. Drzewo jest zupełnie mrozoodporne, więc nie wymaga żadnych zabiegów zabezpieczających. Przed zimą natomiast zrzuca liście.
Kiedy i jak sadzić jarzęby w ogrodzie?
Jarzęby w ogrodzie sadzimy w dwóch terminach - w październiku lub listopadzie albo na wiosnę – w kwietniu. Jeśli wybierzemy gatunek obcy, rzadko spotykany, należy jednak zrobić to wiosną. Młode drzewka trzeba podlewać w czasie suszy. Starsze okazy doskonale radzą sobie nawet przy długotrwałej suszy. Oprócz tego ma dużą odporność na choroby i szkodniki. Jeśli chcemy wspomóc roślinę w intensywnym wzroście, można sporadycznie podać jej nawóz organiczny do podłoża. Najlepszy w tym celu jest obornik.Cięcie jarzębów nie jest wymagane. Przeprowadza się je w razie potrzeby, aby usunąć uszkodzone pędy. Zazwyczaj drzewo samo w sobie ma ładny pokrój i zaokrągloną koronę, co nie wymaga cięcia.
Zastosowanie jarzębów w ogrodzie
Drzewa te mają cenne owoce. Co prawda surowe nie są jadalne, jednak po obróbce termicznej już tak. Mają w sobie wiele cennych substancji, takich jak garbniki, pektyny, czy sorbit. Nadają się do jedzenia po przemrożeniu lub gotowaniu, dzięki czemu tracą cierpkość i gorzki smak. Można z nich robić dżemy, soki, nalewki, musy. Smażona jarzębina świetnie smakuje w towarzystwie mięsa, zwłaszcza dziczyzny. Poza tym jest bogata w witaminy C, E, K i PP.
Jarząb może być uprawiany w wyeksponowanym miejscu jako soliter. Świetnie wygląda także w grupie tworzącej aleję. Ze względu na praktycznie zerową pielęgnację – można je sadzić na działkach rekreacyjnych, terenach mało urodzajnych, czy ogrodach mało uczęszczanych. Jest to doskonałe drzewo dla osób niemających czasu na długotrwałe prace w ogrodzie.
