Pierwiosnki – pierwsze wiosenne kwiatki w ogrodzie
Pierwiosnki nazywane są także prymulkami. Są w Polsce bardzo popularne, choć częściej widuje się je w parkach i miejskich nasadzeniach niż w prywatnych ogródkach. Szacuje się, że do tej ogromnej grupy należy około 500 gatunków. W naszym kraju występuje ich kilkanaście. Dziko rosnące pierwiosnki są pod ochroną. Nazwa tego rodzaju roślin powstała od słowa primus, co oznacza wczesny. Istotnie, kwitną już wczesną wiosną, zazwyczaj przed innymi kwiatami. Po łagodnej zimie zakwitają już w marcu. To byliny, które osiągają małe rozmiary, lecz cenione są za różnorodność w wyborze kwiatów. Można je sadzić pośród roślin cebulowych lub tworzyć z nich osobne rabaty. Ze względu na małe rozmiary nadają się także na skalniaki.
Pierwiosnki kwitną wiosną i latem
Do najpopularniejszych należą pierwiosnki: lekarski, wyniosły, gruziński, bezłodygowy, omszony, ząbkowany, łyszczak, omączony. Wszystkie kwitną wiosną.Są też takie, które zakwitają latem, należą do nich: pierwiosnek japoński, przyprószony, kwiecisty, czy Beesa. W zależności od gatunku kwiaty pojawiają się od marca do lipca. Paleta ich kolorów jest bardzo rozbudowana. Najczęściej jednak spotykane są białe, żółte, różowe, czerwone i fioletowe.
Gdzie i jak sadzić pierwiosnki?
Rośliny te preferują jasne miejsca w ogrodzie, choć nie lubią być w pełnym słońcu. Najlepsze będzie lekko zacienione stanowisko. Podłoże pod pierwiosnki wymaga pewnego przygotowania. Kwiaty będą dobrze rosły tylko na glebach ciężkich, żyznych i gliniastych, które są stale wilgotne i bogate w próchnicę. Warto o tym pamiętać i w razie potrzeby stworzyć im takie warunki. Na lekkich glebach znacznie gorzej się rozwijają.Prymulki niestety mogą przemarzać bez odpowiedniego zabezpieczenia na zimę. Choć uchodzą za mrozoodporne, niektóre gatunki wymagają okrywania – korą lub suchymi liśćmi. Nie trzeba tego robić tylko wówczas, kiedy przez całą zimę leży śnieg. Ziemia jest wtedy przykryta puchem. Natomiast ponieważ w wielu regionach coraz częściej zimy są bezśnieżne – lepiej stosować okrywanie.
Pierwiosnki w kuchni
Tylko jeden gatunek jest jadalny – jest to pierwiosnek lekarski. Można go spotkać dziko rosnącego na łąkach, polanach, w pobliżu rzeki. Można go zjadać na surowo. Kwiaty mają smak owocowo-kwaskowaty. Kiedyś były wykorzystywane w cukiernictwie i przy produkcji cukierków. Można jeść także liście, lecz te polecane są przed kwitnieniem. Starsze nie są tak smaczne, ponieważ zawierają więcej goryczki. Korzeń pierwiosnka lekarskiego jest cenny przy przeziębieniach. Wykazuje działanie przeciwbólowe przy migrenach i łagodzi kaszel. Nadaje się na domowy syrop. Jednak do wykorzystywania w kuchni zaleca się jedynie rośliny rosnące dziko. Te kupione w sklepach, doniczkowe, mogą zawierać wiele substancji chemicznych.
